Bewust bezig zijn met voeding. Dat is wat er op dit moment speelt in ons gezin. Kunstmatige kleur- geur- en smaakstoffen zijn uit den boze. E-nummers zijn een vloek en geraffineerde suikers de pest voor je lijf. Waar voorheen vaak de ingesleten patronen van het eetgemak de toon aangaven, wordt nu iets gevraagd over je beleving van smaak.
Zoet en zout zijn de meest aansprekende smaken die ik kan benoemen. Het lijkt er ook op, dat er zonder deze smaakbepalers geen smaak is. Ik ben volgens mij een zoetekauw. Als er gekozen diende te worden tussen nooit zoetigheid of nooit hartigheid meer op mijn brood, dan schafte ik de hartigheid af. Met name rozenbotteljam en appelstroop zijn al sinds mijn jeugd zekerheidjes op mijn boodschappenlijstje.
Nu word ik uitgedaagd om weer te proeven wat ik eet of drink. De eerste reactie is laf of flauw als er minder suikers of zouten inzitten. Ik heb sterk het idee, dat tegenwoordig alles met opzet extra gezoet en gezouten wordt om alle voedingswaren aantrekkelijker te maken om te consumeren. Als ik nu een, volgens de verpakking, 0% vet 100% biologisch Grieks yoghurtje met bramen tot mij neem, smaakt dat heerlijk zoet. Tevens doet de vermelding op de verpakking mijn brein laten geloven dat ik ongelooflijk gezond bezig ben.
Toen ik echter, gedreven door de “terug naar de natuur” methode in ons gezin, een vers yoghurtje met echte rijpe bramen at, voelde ik me toch enigszins in de maling genomen door het eerder gegeten toetje. Het verse toetje smaakt lang niet zo zoet als de eerste en om de smaak van bramen te ervaren moet ik echt even mijn best doen. Dat werpt toch wel wat vragen op. Ik kan natuurlijk niet voor een ander spreken, maar ik word niet graag belazerd. Niet dat ik er van uit ga dat alles wat ik kant-en-klaar koop per definitie slecht is.
Toch vraag ik me af wat de ethisch verantwoorde gronden zijn om me te verwennen met zoveel zoet en zout waarbij het de vraag is of het op termijn gezond is voor me. Doordat we nu thuis afgestapt zijn van kant-en-klaar voedsel en eerst uitgaan van de biologische basis waarbij alle kruiden, smaakversterkers en ingrediënten zelf toegevoegd worden, ervaar je nieuwe smaken. Je moet weer gaan proeven! Dat is overigens nog best lastig. Proeven doe je namelijk niet alleen met je mond, ook je neus en je geest worden betrokken in je beleving van smaak. Het hebben van een eigen moestuintje heeft ons daar bewust van gemaakt. Het tomaatje, dat we uit een zelf opgekweekt plantje hebben zien rijp worden, smaakt per definitie goed! Ook als de geur van vers geplukte bieslook aan je handen zit, weet je al dat je omelet heerlijk smaakt. Je bevestigd dit nog even aan tafel: “proef je wel hè, die verse bieslook.”
Dan kan het al helemaal niet fout meer! Dat smaken ook uit je ervaring en geheugen komen wordt duidelijk als ik tijdens een whiskyproeverij letterlijk met mijn neus op de feiten wordt gedrukt. Ik word uitgedaagd om te benoemen wat ik ruik en proef als ik het gouden vocht aangeboden krijg en vervolgens een nipje door mijn mond laat rollen. “Whisky!” Dat lijkt me duidelijk, daar zit ik hiervoor, beetje zoet, beetje karamel schat ik in… als de vriendelijke connoseur ons lachend vertelt dat we een bijzonder goede rum geproefd hebben, voel ik me voor de tweede keer deze week belazerd. Daarna probeer ik, in de aangeboden whisky’s, smaken uit mijn geheugen naar boven te toveren. Wat is dat nog moeilijk zeg. Maar ik ga deze uitdaging graag aan.
Wouter Kramer column 52, 05-11-2015
www.gezondenfitmetangelique.nl