Maandelijks archief: oktober 2016

DE WONDERLIJKE WERELD VAN DE TAAL

Of is het, het taal? Mijn collega vraagt zich af of het “de CV” is, of “het CV”? Bijdehand meld ik dat beide kan. Alleen ligt het er dan aan waar CV voor staat. Het is “de” Centrale Verwarming maar “het” Curriculum Vitae. Waarom is me overigens onbekend. Misschien heeft het iets te maken met mannelijk of vrouwelijk? Geen idee! Maar goed dat er trucjes bestaan. Indien je het lidwoord “een” gebruikt wordt alles al gauw makkelijker, alleen wel wat algemener en indien je het zelfstandig naamwoord verkleint kan het lidwoord “het” sowieso altijd!

Verder is taal natuurlijk, voor de gewone sterveling, ook niet te volgen en ooit op gevoel bedacht. Dus is het niet vreemd dat de kaas in de verpakking “zit”, op tafel “staat”, om vervolgens in de koelkast te “liggen”. Is het willekeur, of zit er toch logica in de zinsopbouw? Ik weet nog van de lagere school dat we, naast allerlei benamingen voor woorden, ook verschillende termen hadden voor zinsdelen en tijdsvervoegingen. Ongetwijfeld zal de kenner nu al kunnen melden dat bovengenoemd, geen goede zin was of is! Tevens zijn er mensen die ik absoluut niet kan volgen. Het is de vraag of dit aan mij ligt of aan degene die iets vertelt. Sommige zaken, die niet voor mij bestemd zijn, hoef ik ook niet per se te begrijpen, ondanks dat ik wel degelijk versta wat er gezegd wordt. Pas wanneer men wilt dat ik iets begrijp, wordt het belangrijk dat zenden en ontvangen op elkaar worden afgestemd. Er zijn tegenwoordig tegeltjes met een tekst die zo krom is, dat het tot kunst verheven wordt. En terecht! Want ondanks of dat het grammaticaal nu klopt of niet, ik snap wat er bedoeld wordt. Knap dat je daar schijt aan kan hebben, omdat je geloof hebt in je eigen verhaal. Een drempeltje, dat ik heb moeten nemen om te gaan schrijven, is mijn beperkte kennis van de Nederlandse taal. Allerlei regeltjes zijn er bedacht om toch maar enigszins logica in taal aan te brengen. Maar het blijft natuurlijk frustrerend tegenover de exacte wetenschap. 1 + 1 blijft nu eenmaal altijd 2. Taal evolueert, ik heb een boek van voor de oorlog, daarin worden sommige woorden anders gespeld dan nu en als je de teksten op de mooie oude geveltjes van de Dordtse binnenstad bekijkt, moet je soms ook goed je best doen om te lezen wat er staat. Gelukkig wordt mijn tekst ook geëdit. Ik ben een perfectionist, alhoewel? Ik ben eigenlijk gewoon gevoelig op fouten. Daar word ik niet graag op gewezen. Jeugdtraumaatje denk ik! Als men tegen mij zegt: “leuk verhaaltje, maar jammer van de taalfoutjes”, ben ik toch niet tevreden met het compliment. Gelukkig weerhoudt het me niet van schrijven, daar ben ik dan weer ijdel genoeg voor.

Wat ik nog niet onder de knie heb, is om een bepaalt dialect of taalgebruik goed te beschrijven. Als ik aan het woord ben in gezelschap, wil ik nogal eens overstappen op een leuk dialect om mijn verhaaltje smeuïger te maken, of de lachers op mijn hand te krijgen. Van Rotterdams naar Haags en van Brabants tot Vlaams. Het blijft lastig om dit op papier tot zijn recht te laten komen. Ik zie het maar als een mooie uitdaging! Verder ga ik gewoon over op het ABN van Dordrecht. Want voor mijn gevoel spreek ik prefect Nederlands. Mijn collega’s doen hier een beetje schamper over en vinden me zo af en toe haast niet te verstaan. Snappie dannah, assofk un dealek heb ofso. Bietjie raor hé!

Wouter Kramer Column 92, 13-10-2016

VOORSTRAAT NOORD

Geef een reactie

Dordrecht heeft een cultureel hart. Dit hart ligt in de boezem van de stad op de Voorstraat Noord. Op één of andere manier is dit gedeelte al sinds jaar en dag verbonden met kleinkunst en muziek. Het was afgelopen week weer niet anders en we hebben ons kostelijk vermaakt.

Er gebeurt de laatste jaren veel op festival- en evenementengebied in Dordrecht, maar dit feestje is gewoon van ons Dordtenaren zelf. Medestadsgenoten wijzen je dan ook op wie, waar en wat er te bewonderen is. Langzaam schuifelend langs de diverse kraampjes met huisvlijt, blenden we van lieverlee in en gaat de bluesmuziek als vanzelf over in hoempapa en vervolgens in bigband klanken. Uiteindelijk komen we via de Riedijk op het Otto Dickeplein. Grappig, dat deze Dordtse selfmade kunstenaar, met nationale allure, nu automatisch als eindstation verbonden is aan ons culturele feestje. Op “zijn” pleintje hebben zich de moderne kleine zelfstandigen, met oude campertjes vol etens- en drinkwaar, geposteerd in een cirkel die doet vermoeden dat je in een rondreizend zigeunergezelschap terecht gekomen bent. Overal zie je deze rondreizende opportunisten tegenwoordig opduiken en het ziet er verdomd gezellig uit. We strijken neer op één van de bankjes aan een lange tafel en al snel schuiven een oom en tante van mijn vrouw aan. “Biertje?” “Lekker!” Na wat drankjes heen en weer, nemen we afscheid om vervolgens mijn neef en zijn vrouw te begroeten. “Biertje? “Lekker!” We hebben een leuk gesprek over literatuur en creativiteit. Voordat we er erg in hebben staan de volgende bekenden alweer voor onze neus. “Biertje? “Nou, wij gaan even lopen voordat het niet meer gaat!” Bedanken we netjes voor de eer. Eénmaal terug op de Voorstraat koop ik een paar echte suèdeschoenen met ouderwetse spekzolen voor tien euro. Voor mijn gevoel is de buit binnen en kunnen we langzaam op huis aan. Voldaan komen we langs een Tai Chi uitvoering en mijn vrouw raakt geïnspireerd. Ze kent de lerares en na enige aarzeling staat ze even later met haar zus, die hier ook bekend mee is, midden op straat prachtige vloeiende bewegingen te maken. Zwager en ik staan erbij en kijken ernaar. “Biertje? “Lekker!” Na de voorstelling bevind ik me ineens, met het illustere gezelschap, in het onderhuis van het eeuwenoude pandje. Wat een contrast met de mooi afgewerkte gevel. De oude staat en interieur van het huis ademt duidelijk een sfeer uit van “de geest is belangrijker dan het lijf”. Hier heb ik schijnbaar nog wat te leren want lang houd ik dit niet uit en even later bevind ik me, samen met het achtjarige kleinzoontje van mijn schoonzus, lekker buiten en breng ik hem de eerste beginselen van marktwerking bij. De kleine man lokt, onder mijn aanmoediging, voorbijgangers aan, om naar een mooi kleurenspel door de winkelruit te kijken en vraagt, niet geheel vrijblijvend, een kleine donatie. Uiteindelijk is de dagopbrengst een slordige twaalf euro en ben ik zijn grootste vriend voor deze dag. Misschien niet helemaal zen maar wel erg grappig. Inmiddels staat zwager bij de kroeg voor de deur en ontlok ik hem de vraag: “biertje?” “Lekker!” is mijn antwoord. De alcohol op dit volksfeest kickt langzaam maar zeker in. Wanneer we bij de bierdrinkwedstrijd staan te kijken en één van de helden de laatste slok van vier liter gerstenat net zo snel weer teruggeeft, word ik zowat onpasselijk. Als afsluiter doen we nog een lichtvoetig dansje op een Stingcover. Wanneer mijn vrouw vraagt: “Biertje?” bedank ik bijna voor de eer.

Wouter Kramer Column 88, 15-09-2016

EVEN EEN BOOMPJE PLANTEN

Geef een reactie

We waren laatst in Rotterdam aan de Wilhelminakade. Het was er een gezellige boel. Dit stukje Rotterdam is behoorlijk opgeknapt, het contrast tussen historisch oud en modern nieuw geeft het geheel, inclusief de cruise terminal, een internationale allure.

We liepen rustig richting Hotel New York en we waren op deze zonnige dag niet de enigen. Tegenwoordig kun je via een loopbrug ook naar Katendrecht en alleen de namen van wat cafés herinneren nog aan het hoerenverleden van deze buurt. Verderop ligt ook nog “De Rotterdam”. Het oude, inmiddels geketende, Holland-Amerika schip. De oude havens en veemgebouwen ademen nog een echte havenstadsfeer uit en in één van de oude pakhuizen hebben zich diverse vrijgevochten ondernemers gevestigd, die hun koopwaar aanbieden. Oude meubelen en tweedehands spullen domineren het interieur. Het oogt een beetje als een brocante waar je op je gemak ook wat kunt nassen. In de bonte verzameling van culturen en kleuren verdringen de heerlijke geuren van vers gebrande koffie, diverse kazen, worsten en specerijen zich richting je neus en het water loopt je in de mond. Omdat het zulk lekker weer is begeven we ons, sneller dan ons beu is, weer naar buiten. Aan de kade zijn pallets opgestapeld als tafels en banken om iets van een terras te creëren. Ondanks het krakkemikkig uiterlijk is er geen plaats onbezet. Zodoende zitten wij even later noodgedwongen op het nette terras van Ketelbinkie aan een versnapering. Hierbij kijk ik naar mijn bier en vraag ik me af waarom dit geen Oranjeboom bier is. Het beeld van de brouwerij, die hier ook ergens in de buurt moet staan, kan ik zo uit mijn geheugen vissen. Onder het motto “even een boompje planten” had dit biermerk in de jaren 80 even een opleving. Maar nu weet ik niet of het überhaupt nog bestaat.

Het is gelijk een mooi bruggetje naar de boom die binnenkort geplant wordt in het Herdenkingsbos “de Vlinder” bij het natuurgebied De Elzen in de Dordtse Louise en-Canneman Polder. Dit bos is een aantal jaren geleden ontsproten uit de gedachte van mensen om dierbaren te eren die op een te jonge leeftijd zijn overleden. De nabestaanden willen in de natuur, door middel van iets tastbaars en levends, stil kunnen staan bij dat verlies. Mijn vrouw, haar zussen en broer gaan nu in november een Zwarte Els planten om hun vader te gedenken. Omdat hij lang geleden uitgestrooid is, creëren ze nu voor zichzelf een plaats waar ze naar toe kunnen gaan. Het proces naar deze herdenking heb ik langs de zijlijn mogen aanschouwen. Ik vind dat mooi! Het begint met een idee, dan volgt er overleg, vervolgens moeten er keuzes gemaakt worden en ben je met z’n allen eigenlijk al bezig met herdenken en verwerken. Voor je het weet is de deadline van aanmelding verstreken en moeten er knopen doorgehakt worden. Dat is soms een zegen om tot beslissingen te komen. Keuze voor een boom is al zo’n ding. De één vind een eik van toepassing en de ander een Esdoorn. Vervolgens moet er nog een tekstje komen op het gedenkplaatje, weer zo’n moment dat beter snel besloten kan worden. Nu is het geregeld en iedereen is happy. Op naar de dag om te gaan planten. Mijn vrouw kennende, zal de Els wel een plekje bij het meertje krijgen, met de voetjes in het water. “Daar hield Pa van, dat heb ik van hem geërfd.” De volgende meldt dat de Els gelukkig niet zo doorsnee is, net als Pa. De tekst op het plaatje is uit het hart gegrepen. Gevoelig als Pa, roemt de ander en zwager wil er wel een boompje op planten, gezellig op die ouwe! Toch maar even checken of het bier nog bestaat.

Wouter Kramer Column 91, 06-10-2016